Ubytki skórne w postaci blizn potrądzikowych stanowią duży defekt estetyczny na skórze. Powstają na skutek występujących stanów zapalnych i są następstwem ostrej fazy trądzikowej. Nieprawidłowa pielęgnacja, dieta czy skoki hormonalne często powodują, że trądzik jest trudny do pokonania, a im dłużej stan zapalny utrzymuje się w tkance skórnej, z tym większymi ubytkami będziemy się borykać później. Każda z blizn jest niezmiernie trudna do zniwelowania, ze względu na fakt, iż skórę należy spłycać do poziomu ubytku, aby była ona jak najmniej widoczna.
Rodzaje blizn jakie możemy wyróżnić ze względu na czas, wygląd i przyczynę ich powstania:
- hipertroficzne, wyniesione ponad powierzchnię skóry,
- atroficzne, zanikowe, zagłębione poniżej powierzchni skóry,
- odbarwienia.
Blizny hipertroficzne
Potocznie nazywane keloidami lub bliznami przerosłymi. Charakteryzują się zabarwieniem różowym lub czerwonym, są wyniosłe ponad powierzchnię skóry. Mogą pojawić się jako następstwo ciężkich postaci trądziku, gdzie występowały wcześniej guzy lub cysty. Nie wykraczają poza brzegi rany w porównaniu do keloidów. Keloidy mogą się rozrastać oraz naciekać na prawidłowe tkanki.
Między keloidem oraz blizną przerosłą występuje również różnica w obrazie histopatologicznym.
Blizny atroficzne
Pod względem struktury wyróżniamy cztery rodzaje:
- Ice pick,
- Boxcar,
- Rolling,
- Atrophic.
Blizny typu „ice pick”, nazywane są w ten sposób ze względu na porównanie ich do skóry przebitej szpikulcem. W przekroju tworzą literę „V”. Są wąskie i głębokie, a sięgają nawet do tkanki podskórnej. Ubytki tego typu są najczęstszymi bliznami ze wszystkich blizn potrądzikowych.
Kolejnym przykładem blizn to blizny typu „boxcar”. Są dużo szersze i płycej umiejscowione w skórze od blizn opisanych wyżej. Mają wyraźnie odgraniczone krawędzie. Głębokość takich blizn sięga do 0,5 mm. Umiejscowione są głównie w okolicy żuchwy i policzków. Przekrój blizn określa litera U lub kwadrat.
Blizny typu „rolling” charakteryzują się łagodnymi brzegami, są płytko umiejscowione i powstają na dużych powierzchniach skóry. Są następstwem przewlekłych stanów zapalnych na skórze. Ich przekrój można porównać do litery M.
Ostatnim z rodzajów blizn to blizny „atrophic”. Ich dno znajduje się poniżej powierzchni skóry, umiejscowione są przeważnie na policzkach, a tkanka łączna nie wypełnia całego ubytku w skórze. 1)
1) Sałagan K., Niemyska K. Blizny potrądzikowe – mechanizm powstawania i diagnostyka. Kosmetol Estet 2018; 4(7): 407-409.
Metody niwelowania blizn potrądzikowych
W nowoczesnej kosmetologii i medycynie estetycznej istnieje wiele metod leczenia blizn. Aktualnie stosuje się spłycanie blizn za pomocą peelingów chemicznych, mechanicznych, laserów, radiofrekwencję frakcyjną, mezoterapię czy wypełnianie ubytków kwasem hialuronowym. Wszystkie metody leczenia są czasochłonne i wymagają dużego nakładu finansowego, dlatego lepiej od razu zapobiegać takim problemom jak najszybciej udając się do dermatologa z prośbą o pomoc w wyleczeniu trądziku. Zwlekanie może doprowadzić do opłakanego stanu skóry, a niestety jest to duża skaza pod względem estetycznym. Wiele osób w dzisiejszych czasach ma problem z postrzeganiem siebie i zamiast leczyć problem, zakrywają go wszelkimi dostępnymi metodami kamuflażu.
Blizn potrądzikowych nie jesteśmy w stanie zniwelować maścią czy kremem, jednak odpowiednią pielęgnacją możemy zapobiegać pogłębianiu ich lub wspomagać efekty zabiegowe podczas wszelkich terapii. Szczególnie ważna jest fotoprotekcja jak również regularne złuszczanie skóry.
Najefektywniejsze terapie przy bliznach potrądzikowych Mezoterapia mikroigłowa
Zabieg polega na wywołaniu kontrolowanego stanu zapalnego w wyniku mikronakłuć na skórze. Możliwa wybrana głębokość od 0,5 mm do 2,5 mm oraz ilość igieł od 9 do 42. Najlepsze efekty zabiegowe osiągniemy w wyborze najmniejszej ilości igieł oraz największej głębokości. Procedura zabiegowa obejmuje ruchy punktowe, koliste lub liniowo prostopadłe. Tworząc na skórze kanaliki, poprzez nakłucia, jesteśmy w stanie wprowadzić substancje aktywne, które wnikają głęboko, a tym samym przyczyniają się do odbudowy włókien kolagenowych oraz proliferacji fibroblastów.
Zabieg jest świetny w połączeniu z wysoko stężonymi kwasami w terapiach łączonych np. kwasem TCA. Ampułki, które można wtłoczyć podczas zabiegu to preparaty na bazie pirogronianu sodowego, witamin A, E, C czy krzemionka organiczna. Efekty uzależnione są od głębokości blizny oraz od wykonanej serii, zalecana jest seria 4-6 zabiegów w odstępach co 21-28 dni.
Radiofrekwencja mikroigłowa
Jedną z nowoczesnych technologii z wykorzystaniem aparatury medycyny estetycznej w terapii blizn jest radiofrekwencja mikroigłowa. Zabieg odbywa się z użyciem fali radiowej o wysokiej częstotliwości tj. 0,5-7 MHz, z wywołaniem efektu termicznego w skórze. Synergia mikronakłuć wraz z podgrzewaniem tkanek. W wyniku takiego działania jesteśmy w stanie spowodować skrócenie i zagęszczenie włókien kolagenowych. Podgrzanie skóry stymuluje fibroblasty do produkcji kolagenu, przez co stare włókna kolagenowe są zastępowane nowymi. W wyniku obkurczania się włókien, po zabiegu można zauważyć lifting i działanie przeciwstarzeniowe. Działanie radiofrekwencją opiera się również na pobudzeniu krążenia, przez co dochodzi do lepszego dotlenienia i odżywienia tkanek.
Zabieg działa głębiej niż lasery, bo nawet do 3,5 mm w głąb skóry. Efekty terapeutyczne widoczne są dopiero po około 6-8 tygodniach, jednak seria zabiegowa jest dobierana indywidualnie do głębokości blizn, najczęściej jednak są to 3-4 zabiegi w odstępie 4-6 tygodni. 2)
2)Gemza K., Surgiel-Gemza A. Zastosowanie bipolarnej radiofrekwencji mikroigłowej w kosmetologii, ze szczególnym uwzględnieniem redukcji blizn potrądzikowych, Kosmetol Estet 2018; 7(6): 695-699.
Peelingi medyczne
Peelingiem medycznym nazywa się peeling, który powoduje martwicę wierzchniej warstwy skóry czyli naskórka i tkanki w obrębie skóry właściwej. Terapia z użyciem środków kwasowych jest skuteczna tylko w przypadku blizn atroficznych i zwykłych. Nie stosuje się takiej terapii przy bliznach wyniosłych ponad powierzchnię skóry, z wyjątkiem hipertroficznych blizn potrądzikowych.
Szczególną efektywnością charakteryzują się terapie łączone, najczęściej jest to kwas trójchlorooctowy, fenol Bekera czy roztwór Jessnera w stężeniach 30-55% wraz z laseroterapią czy mikronakłuciami. Serie zabiegowe obejmują 3-4 zabiegi w odstępach 4-6 tygodni w zależności od kondycji skóry oraz głębokości blizn.
Blizny potrądzikowe są powszechnie występującym problemem skórnym, niezmiernie trudnym do zniwelowania, wymagającym dużego nakładu finansowego na terapie lecznicze. Walka rozpoczyna się już na etapie występowania trądziku oraz stanów zapalnych. Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim niedopuszczenie do wystąpienia ubytków skórnych w takiej postaci oraz jak najszybsza i odpowiednio dobrana terapia u dermatologa. Próby walki z problemem na własną rękę zwykle nie przynoszą odpowiednich skutków, co więcej, często to one są powodem nieestetycznego wyglądu skóry u pacjentów. Brak podstawowej wiedzy konsumentów na temat dobierania odpowiedniej pielęgnacji wiąże się z pogłębianiem problemu, co niestety później objawia się bliznami i wiąże z kosztami licznych procedur zabiegowych