Jaka dieta służy skórze z problemami dermatologicznymi?
To co jemy wpływa na wygląd i kondycję naszej cery. Niektóre produkty mogą nasilać trądzik, lub zaostrzać atopowe zapalenie skóry. Dowiedz się co nam szkodzi i które składniki pokarmowe działają kojąco na cerę.
Aby skóra była zdrowa, dieta powinna być oparta na naturalnej, nieprzetworzonej żywności. Powinna składać się z warzyw, owoców, tłuszczów pochodzenia roślinnego. Należy pamiętać o właściwej ilości białka. Dla dobra skóry bardzo ważne jest również właściwe nawodnienie. Odwodniona tkanka staje się słabsza, ma mniejsze napięcie i elastyczność. Pojawiają się również cienie pod oczami, cera staje się szara i zmęczona.
Składniki odżywcze dobroczynne dla skóry
Jeśli zależy nam na dobrym stanie skóry powinniśmy spożywać pokarmy bogate w witaminy:
- Witaminy z grupy B – łagodzą podrażnienia, wspomagają regenerację skóry, działają przeciwzapalne, nawilżająco, regulują wydzielanie sebum, pomagają utrzymać elastyczność skóry. Znajdziesz je w: nasionach roślin strączkowych, orzechach, jajach, mięsie, ziemniakach i w produktach pełnoziarnistych.
- Witamina A – wraz z beta-karotenem wspomaga nawilżenie skóry, wzmacnia jej strukturę, odpowiada za normalizację wydzielania sebum, przyczynia się do zapobiegania przesuszeniu, łuszczeniu się oraz nadmiernemu rogowaceniu naskórka. Źródło witaminy A to m.in. papryka, marchew, buraki, szpinak, brzoskwinia.
- Witamina C – to naturalny antyoksydant, który bierze udział w syntezie kolagenu. W witaminę C bogate są m.in. porzeczki, cytrusy, jagody, truskawki, kiwi, natka pietruszki, papryka, jarmuż, kalafior, brokuł.
- Witamina E – zwana „witaminą młodości”, wykazuje silne działanie antyoksydacyjne, niszczy wolne rodniki, opóźnia procesy starzenia oraz wpływa na poziom nawilżenia skóry. Witamina ta znajduje się w zielonych warzywach, orzechach, pestkach dyni i słonecznika, roślinach strączkowych .
- Witamina D – przyczynia się do nawilżenia skóry, łagodzi stany zapalne, reguluje wydzielanie sebum oraz działa bakteriobójczo zmierzając tym samym powstawanie trądziku. Witaminę D dostarczysz wraz z rybami, nabiałem, serami dojrzewającymi, żółtkami jaja kurzego. Dla zapewnienia lepszego wchłaniania tej witaminy, dieta powinna być uzupełniona o zdrowe kwasy tłuszczowe z grupy omega-3.
Kluczową rolę w dbaniu o skórę od wewnątrz mają również składniki mineralne takie jak: cynk, selen, miedź, krzem, siarka, żelazo. Mają one działanie przeciwzapalne, bakteriostatyczne, przyspieszają złuszczanie naskórka. Warto dostarczać sobie ich wraz z pożywieniem sięgając np. po kaszę jaglaną, soczewicę, płatki owsiane, fasolę, groch, migdały, orzechy, pestki dyni i słonecznika, a także wspomagając się odpowiednio dobraną i sprawdzoną suplementacją.
Nie zapominajmy również o kolagenie, którego dobrym źródłem są np. ryby oraz koenzymie Q10, który ma działanie antyoksydacyjne i który znajdziemy w rybach, produktach pełnoziarnistych, brokułach, szpinaku, orzechach oraz olejach roślinnych.
Pozytywne działanie mają także zioła np.: hibiskus, morwa, skrzyp polny, rumianek, fiołek trójbarwny, pokrzywa czy mięta.
Tego cera nie lubi!
Niektóre elementy diety mogą również szkodzić skórze. Częste ich przyjmowanie doprowadza do pogorszenia się stanu cery. Wśród nich powinniśmy unikać przede wszystkim:
- alkohol – prowadzi do odwodnienia skóry, a przez to przyśpiesza procesy starzenia. Zwiększa ryzyko rozwoju trądziku różowatego i sprzyja stanom zapalnym. Cera u osób pijących staje się matowa, bardziej wrażliwa i skłonna do podrażnień. Cukier obecny w składzie alkoholu przyjmowany w namiarze powoduje szybsze starzenie się komórek oraz tkanek, a także wywołuje zmiany w DNA.
- sól i cukier – ich nadmiar w diecie przyczynia się do powstawania problemów skórnych, jak np. trądzik. Przyczyniają się do gromadzenia szkodliwych produktów przemiany materii oraz zatrzymania wody, co skutkuje gorszą regeneracją skóry oraz osłabieniem włókien kolagenowych.
- sztuczne substancje zawarte w pożywieniu – konserwanty, barwniki itp. – przyczyniają się do powstawania alergii skórnych i nasilają objawy atopowego zapalenia skóry.
- produkty wysoko przetworzone – czyli wszelka żywności typu. fast food. Są one bogate w cukry proste, sól, kwasy tłuszczowe tzw. trans, konserwanty i inne dodatki. Wysuszają skórę, osłabiają produkcję kolagenu. Przyczyniają się do szybszego starzenia, osłabienia skóry i powstawania stanów zapalnych.
- produkty węglowodanowe o wysokim indeksie glikemicznym – białe pieczywo lub makaron zwiększają poziom cukru we krwi, co prowadzi do procesu zwanego glikacją, w którym cząsteczki cukru przyłączają się do kolagenu w skórze. Nie tylko powodują wypryski, ale także mogą wiązać się z przedwczesnym starzeniem się skóry.
Co wolno jeść przy trądziku?
Bardzo dużo mówi się o wpływie diety na powstawanie trądziku. Ciągle pokutuje przeświadczenie, że za powstawanie wyprysków odpowiedzialne są np. czekolada, cukier czy mleko. Choć oczywiście mogą one mieć na to wpływ, to jak się okazuj najważniejsze jest indywidualne podejście do każdego pacjenta!
Każda osoba cierpiąca na trądzik powinna obserwować reakcję swojego organizmu na spożywane produkty. Większa uważność pozwala sprawdzić, jakie składniki diety powodują lub zaostrzają stany zapalne.
Bardzo dobrą praktyką w tym przypadku jest prowadzenie tzw. dzienniczka żywieniowego.
Osoby zmagające się z trądzikiem powinny spożywać przede wszystkim świeże warzywa i owoce, nasiona roślin strączkowych oraz tłuste ryby morskie. Istotnymi składnikami są również pełnoziarniste produkty zbożowe oraz nasiona, orzechy, pestki i oleje roślinne. Poza tym należy zawracać uwagę na wysokość indeksu glikemicznego – powinien on być niski. Z tego powodu należy uważać, aby nie rozgotowywać warzyw, makaronu i ryżu (w takim stanie mają one wyższy indeks glikemiczny niż te, które są ugotowane al dente). Zaleca się również, aby sięgać po małorozdrobnione formy posiłków (np. cały owoc ma niższy indeks glikemiczny niż sok, podobnie jest w przypadku całych ziemniaków i puree ziemniaczanego).
Trądzik wymaga wprowadzenia diety na ogólnie zdrowych zasadach. Należy więc ograniczyć spożycie np. słodyczy, żywności wysokoprzetworzonej, fast-foodów, czy słodzonych napojów. Taka dieta powinna być bogata w kwasy tłuszczowe omega-3. Bardzo ważnymi składnikami są witaminy i składniki mineralne, a przede wszystkim antyoksydanty, w a szczególności witamina C i E oraz witamina D i witamina PP (niacyna). Składniki mineralne, które w istotny sposób pomagają w leczenie trądziku to cynk, selen.
Dieta przy atopowym zapaleniu skóry
Osoby zmagające się z atopowym zapaleniem skóry również powinny zwracać uwagę na to co jedzą. Ich skóra wymaga lepszej regeneracji. Udowodniono, że właściwa dieta, pozbawiona czynników alergizujących i wspomagająca funkcjonowanie układu odpornościowego w istotny sposób może poprawiać procesy odnowy naskórka i częściowo minimalizować dolegliwości skórne związane z AZS.
Odpowiednie składniki odżywcze wyciszają stany zapalne, objawiające się na skórze w postaci zaczerwienienia, szorstkości czy drobnych wyprysków.
Dobre składniki dla cery z AZS to oleje roślinne bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe. Działają przeciwzapalnie oraz uzupełniają niedobory lipidów w warstwie rogowej naskórka, dzięki czemu możliwe jest wzmocnienie jego bariery ochronnej. Wpływają też na poprawę wyglądu i elastyczności skóry, na redukcję zmian skórnych oraz minimalizują świąd. Najlepsze są oleje roślinne zawierające: kwas linolowy, kwas alfa-linolenowy (ALA) oraz gamma-linolenowy (GLA); ich źródłem jest np. olej z wiesiołka i olej z ogórecznika. U osób cierpiących na AZS wskazane jest także regularne spożywanie tłustych ryb typu łosoś czy makrela, sięganie po rybi olej, np. tran, olej z rekina – ze względu na wysoką zawartość kwasów omega-3, (które mają działanie przeciwzapalne), jak również skwalen oraz alkiloglicerol, stymulujące układ immunologiczny. Ma to służyć zbudowaniu większej odporności, także skórnej, celem zapobieżenia nasileniu się atopowych zmian, i w konsekwencji uzyskaniu korzystnego wyglądu skóry.
Warto przyjmować również probiotyki, pomagające w zmniejszeniu u osób z AZS zmian skórnych, których podłożem jest alergia pokarmowa.
Cierpiąc na AZS, należy zminimalizować przyjmowanie produktów bogatych w cukry wysoko przetworzonych, a także pokarmów zawierających nasycone kwasy tłuszczowe pochodzenia zwierzęcego. Żywność tego rodzaju może przyczyniać się do obniżenia odporności, a zawarte w nich barwniki i konserwanty potrafią zaostrzyć zmiany skórne.
Menu na łuszczycę
Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną, dlatego część chorych może obserwować poprawę po wprowadzeniu do diety produktów o właściwościach przeciwzapalnych. Trzeba jednak podkreślić, że reakcja organizmu, ma charakter bardzo indywidualny, w zależności od stopnia przestrzegania zaleceń żywieniowych oraz od czynników genetycznych.
Oczywiście sposób odżywiania może nasilać procesy zapalne, a w konsekwencji pogarszać przebieg kliniczny choroby i wpływać na skuteczność wdrożonego leczenia. Produkty żywnościowe, których spożywanie może przyczyniać się do nasilenia procesów zapalnych w organizmie to np. mięso, nabiał, żywność wysoko przetworzona, cukry rafinowane. Należy wystrzegać się palenia tytoniu oraz najlepiej także spożywania alkoholu. Używki nasilają zmiany skórne i mogą zaostrzać przebieg choroby. Z kolei składniki działające przeciwzapalnie to: tłuste ryby morskie (śledź, makrela, łosoś, sardynka), nasiona lnu i olej lniany, oliwa z oliwek, nasiona dyni, orzechy włoskie (roślinne źródła kwasów omega-3), warzywa i owoce (w szczególności: marchew, szpinak, dynia, jarmuż, brokuły, jagody, truskawki, mango). Ważna jest również witamina D oraz antyoksydanty, które chronią organizm przed nadmiarem wolnych rodników tlenowych (ich źródła to głównie: świeże warzywa i owoce, orzechy, pełnoziarniste produkty zbożowe, oleje roślinne, ryby morskie).
Dieta przy łuszczycy powinna być oparta o zasady racjonalnego żywienia, właściwie zbilansowana, i przede wszystkim dopasowana indywidualnie do każdej osoby oraz współistniejących u niej jednostek chorobowych.
Testy pokarmowe i diety eliminacyjne
W ostatnim czasie duże zainteresowanie budzą testy na nietolerancje pokarmowe. Należy jednak zachować dużą ostrożność i rozwagę we wcielaniu w życie diet eliminacyjnych komponowanych w oparciu o ich wyniki.
Całkowite wykluczenie z codziennego jadłospisu podstawowych składników odżywczych, których źródła to np. produkty mleczne, ryby i owoce morza, owoce, produkty zbożowe, warzywa, orzechy i nasiona, drób i mięso oraz na zioła i przyprawy, może skutkować poważnymi niedoborami, a w konsekwencji przyczynić się do pojawienia się znacznie poważniejszych problemów zdrowotnych.
Oficjalne stanowiska np. światowych organizacji naukowych działających w obszarze alergologii i immunologii mówią, że tego rodzaju testy IgG nie stanowią wiarygodnego parametru diagnostycznego nietolerancji i alergii pokarmowych, nie mają potwierdzonej badaniami wartości diagnostycznej, nie mogą być powiązane z żadnymi konkretnymi symptomami i chorobami. Jednocześnie nacisk kładzie się na fakt, iż nieprawidłowo zbilansowana, nieurozmaicona, niezróżnicowana i niedoborowa dieta może skutkować dużym zagrożeniem dla zdrowia.
Osoby z problemami cery, mające wątpliwości w kwestii korzystnie wpływającej na kondycję skóry diety, powinny korzystać z konsultacji specjalisty. Pomoże on dobrać plan żywieniowy adekwatny do zapotrzebowania na poszczególne składniki odżywcze oraz sprzyjający skórze. Taka dieta będzie dobra nie tylko dla cery, ale również będzie sprzyjała całemu organizmowi i będzie bezpieczna.