Lipoliza jest to zabieg polegający na usunięciu nadmiaru tkanki tłuszczowej poprzez dotkankowe iniekcje związków chemicznych zapoczątkowujących rozpad adipocytów. Składnikami aktywnymi w lipolizie są najczęściej fosfatydylocholina (phosphatidylcholine, PC), deoksycholan sodu (sodium deoxycholate, DC) i półprodukty dodatkowo przyspieszające reakcje lipazy.
W chwili wprowadzenia lipolityków do tkanki zostaje uruchomiony szereg reakcji polegający na rozkładaniu trójglicerydów w tkance tłuszczowej. W efekcie pozbywamy się nadmiernie ulokowanej tkanki tłuszczowej z wyjątkowo problematycznych stref takich jak kolana, brzuch, podwójny podbródek, bryczesy, czy nawet cellulit. Sam proces lipolizy jest dość złożony, w którym prowokujemy do powstania miejscowego i kontrolowanego stanu zapalnego tkanki tłuszczowej. W chwili wprowadzenia lipolityków do tkanki zostaje uruchomiony szereg reakcji polegający na rozkładaniu trójglicerydów w tkance tłuszczowej (w terminologii biologicznej lipoliza oznacza hydrolizę triglicerydów). Kaskada reakcji biochemicznych prowadzi do powstania wolnych kwasów tłuszczowych i glicerolu. Uwolnione tłuszcze trafiają do krwiobiegu, a następnie transportowane są do wątroby i nerek, gdzie dochodzi do ich metabolizowania i rozkładu (proces estryfikowania lub utleniania do głównego źródła energii, czyli do powstania dwutlenku węgla i wody) i kolejno wydalenia z organizmu. W efekcie wybrane partie ciała zostają wyszczuplone, a zawartość tkanki tłuszczowej w wybranych miejscach zostaje zdecydowanie zmniejszona. Prawidłowo wykonana lipoliza iniekcyjna skutecznie modeluje sylwetkę bez ryzyka powstania nierówności. Niestety opisywany proces jest odwracalny – niewykorzystane nadwyżki wolnych kwasów tłuszczowych mogą ponownie przekształcić się w trójglicerydy w dowolnie adaptowanej komórce, która zmieni się z pre-adipocytu w komórkę tłuszczową. To właśnie z tego powodu walka z nadmiernym otłuszczeniem tkanek jest niezwykle trudna i przy nie zachowaniu odpowiedniego zdrowego stylu życia, efekt finalny może być efektem jo-jo.
Składnikami aktywnymi w lipolizie są najczęściej fosfatydylocholina (phosphatidylcholine, PC), deoksycholan sodu (sodium deoxycholate, DC) i półprodukty dodatkowo przyspieszające reakcje lipazy. Niewątpliwie uważa się, że deoksycholan sodu odgrywa główną rolę w procesie adipocytolizy, ponieważ działa jako detergent jonowy dla błonę komórkowych komórek tłuszczowych. Kwas deoksycholowy (sodium deoxycholate, DC) to główny składnik soli kwasów żółciowych produkowanym przez bakterie jelita cienkiego. Stosuje się go od roku 2004, czyli od momentu, kiedy udało się go wyizolować go z fosfatydylocholiny. Kwas deoksycholowy uszkadza strukturę błony komórkowej adipocytów, po przez rozpulchnianie i twardnienie podwójnych warstw błon komórkowych. W związku z tym, iż jest to detergent powoduje rozpad komórek tłuszczowych, przekształcając je w niewielkie (nano) cząsteczki tłuszczu. Degradacja adipocytów wywołuje odpowiedź tkankową, w której makrofagi przyciągane są do danego obszaru w celu wychwycenia i wyeliminowania pozostałości komórkowych i lipidów, które są następnie rozkładane w procesach naturalne przebiegających w organizmie. Ponadto ze względu na jego silne właściwości hydrofilne stosowany jest jako środek zwiększający rozpuszczalność m.in. fosfatydylocholiny. Stąd też w wielu produktach przeznaczonych do lipolizy coraz częściej obecna jest mieszanka fosfatydylocholiny oraz deoksycholanu sodu, która skutecznie indukuje lipodestrukcję w strefach wytypowanych do zabiegu.
Najbardziej rozpowszechnionym związkiem w wielu produktach lipolitycznych jest fosfatydylocholina. Po raz pierwszy właściwości adipolityczne roztworów fosfatydylocholiny zauważono 20 lat temu. Wtedy tę substancję uważano jako główny czynnik aktywny doprowadzający do rozpadu adipocytów. Fosfatydylocholina (phosphatidylcholine, PC) jest wielonasyconym organicznym związkiem chemicznym należącym do fosfolipidów lecytyny sojowej, w którym cholina zestryfikowana jest resztą fosforanową. Czasami fosfatydylocholina nazywana jest lecytyną, aczkolwiek nie są to synonimy i użycie tych dwóch nazw zamiennie jest niepoprawne. Lecytyna to żółto-brązowa substancja tłuszczowa, w której PC jest podstawowym komponentem, jednakże w swoim składzie zawiera ona także inne związki, takie jak: fosfatydyloetanoloaminy czy fosfatydyloinozytol. Fosfatydylocholina to polarny związek lipidowy, który występują we wszystkich organizmach żywych (zwierzęcych i roślinnych). Stanowi podstawowy składnik budujący dwuwarstwy lipidowe w błonach biologicznych występujących w organizmie (np. błony komórek nerwowych). W swoim składzie zawiera nasycone kwasy tłuszczowe: oleinowy, stearynowy oraz palmitynowy. Rozpowszechnienie tej substancji związane jest z jej dość dużym znaczeniem biologicznym. Jako nośnik choliny, PC uważana jest za prekursor w syntezie ważnego neuroprzekaźnika, jakim jest acetylocholina – tym samym odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Od ponad 50 lat lecytyna jest wykorzystywana w medycynie jako lek o właściwościach antycholesterowych i antytrójglicerydowych.
Po raz pierwszy właściwości adipolityczne roztworów fosfatydylocholiny zauważono 20 lat temu.
Obecna fosfatydylocholina w lipolitykach wykazuje działanie lipotroficzne – przyczynia się do redukcji tkanki tłuszczowej, dzięki zwiększeniu aktywności receptora PPAR gamma, który odgrywa kluczową rolę w metabolizmie cukrów i tłuszczów. Trójglicerydy są złożonymi cząsteczkami i ze względu na swoje rozmiary ciężko jest im się samodzielnie wydostać z komórek tłuszczowych. Natomiast podanie fosfatydylocholiny pomaga aktywować receptory, dzięki czemu cząsteczki lipidów rozbijane są na mniejsze elementy, czyli w łatwiejsze do metabolizowania formy. Pełni ważną funkcję w emulsyfkacji uwolnionych kwasów tłuszczowych i wspomaga proces eliminacji kwasów tłuszczowych z organizmu. Ponadto PC w komórkach tłuszczowych potęguje przepuszczalność błony, co usprawnia wydalanie nadmiaru tłuszczu z organizmu. Oprócz tego hamuje agregację płytek krwi. Niestety szczegółowy proces mechanizmu działania nie jest dokładnie poznany. Teorii działania fosfatydylocholiny jest wiele, a piśmiennictwo jest niepełne, jednak dane w nich zawarte mogą prowadzić do teorii pośredniego działania liposyntetycznego. Aby spotęgować efekty zabiegów, wielu producentów lipolityków łączy fosfatydylocholinę z kwasem deoksycholowym i karnityną.
L-karnityna to substancja, która przenosi długołańcuchowe grupy acylowe z kwasów tłuszczowych do przestrzeni mitochondrialnej, gdzie zostają spalone w procesie produkcji energii. Z kolei zastosowanie kofeiny pozwala na przyspieszenie degradacji komórek tłuszczowych podczas lipolizy. Dodatkowe zastosowanie m.in. wyciągu z karczocha zwyczajnego, wyciągu ze skrzypu polnego, wyciągu z nostrzyka żółtego, miłorzębu japońskiego, rutyny, pirogronianu sodowego, dimetyloaminoetanolu, może potęgować działanie detoksykacyjne, moczopędne, regeneracyjne, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne, czy usprawniać krążenie.
Niewątpliwie badania skuteczności zabiegu pokazują, że zabiegi lipolizy iniekcyjnej zmniejszają objętość tkanki tłuszczowej nawet o 10% i mogą dawać wysoką efektywność m.in. w zależności od zastosowania substancji aktywnych. Należy jednak pamiętać, że są to zabiegi, które nie stanowią alternatywy dla liposukcji, a utrzymanie efektów po serii zabiegów lipolizy będzie jedynie możliwe z równoczesnym stosowaniem diety, wysiłku fizycznego oraz zabiegów drenujących.
