Przed nami lato, sezon urlopowy, który kojarzy się z błogim lenistwem i kąpielami słonecznymi. Po okresie długiej zimy, jesteśmy spragnieni promieni słonecznych, więc chętnie wystawiamy się na ich działanie. Na skórze powstają wówczas brązowe przebarwienia posłoneczne. Zazwyczaj są to ciemne, nieregularne plamy.
Przebarwienia posłoneczne są bardzo częstym defektem kosmetycznym, spowodowanym zbyt długą ekspozycją na promienie ultrafioletowe, przy jednoczesnym braku zabezpieczenia skóry, odpowiednią fotoprotekcją w postaci kosmetyków.
Pozbycie się przebarwień nie jest łatwym procesem i wymaga interwencji specjalistów i serii zabiegów. Warto pamiętać, że „lepiej zapobiegać, niż leczyć”, zatem miejmy na uwadze, aby chronić skórę przed promieniami słonecznymi i z głową korzystać z uroków lata, by nie dopuścić do powstawania nieestetycznych plam na skórze.
JAK POWSTAJĄ
Odcień skóry jest warunkowany genetycznie. Na jej zabarwienie wpływają barwniki takie jak: melanina, hemoglobina oraz barwniki karotenoidowe. W melanosomach, czyli organellach melanocytów wytwarzany jest barwnik – melanina. Barwa skóry zależy od aktywności melanocytów, tj. liczby wytwarzanych ziaren melaniny, która różni się u ludzi rasy białej i czarnej, a nie od liczby komórek produkujących barwnik. Ilość melanocytów nie jest stała. Zwiększa się pod wpływem działania promieni ultrafioletowych na skórę i zmniejsza wraz z wiekiem tj. ok. 6-8%, co ok. 10 lat. Najwięcej komórek znajduje się w obrębie twarzy oraz okolic genitalnych.
Melanina ma właściwości ochronne wobec komórki skóry przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych. Docierające do komórek organizmu, promieniowanie UV może prowokować uszkodzenie DNA, co w konsekwencji może prowadzić do ich transformacji nowotworowej.
Proces melanogenezy (czyli enzymatycznego powstawania melanin) nasila się pod wpływem czynników hormonalnych – MSH, estrogenów (okres ciąży, menopauzy stosowanie preparatów antykoncepcyjnych), a także podczas ekspozycji skóry na działanie promieni ultrafioletowych. To pod wpływem tych czynników mogą powstawać przebarwienia. Jednak nie tylko, częstymi przyczynami przebarwień skóry mogą być również: uszkodzenia mechaniczne, choroby układowe, zmiany zapalne, leki, środki fototoksyczne i fotouczulające. Przebarwienia powstają na skutek aktywacji melanocytów, zwiększenia liczby melanosomów.
Przewlekła ekspozycja na promieniowanie UV uszkadza melanocyty, powodując nierównomierne rozłożenie melaniny w skórze, co prowadzi do powstawania przebarwień skóry.
Zmiany mogą być ograniczone do pojedynczych plam, bądź uogólnione o znacznie większej powierzchni. W zależności od miejsca kumulacji melaniny wyróżniamy przebarwienia: naskórkowe, skórne i mieszane (skórno-naskórkowe).
Przebarwienia należą do najczęściej występujących zmian pigmentacyjnych na skórze, obniżają znacząco samopoczucie i powodują defekty wyglądu skóry. Niestety leczenie ich jest procesem złożonym i długotrwałym.
Skuteczność usuwania zmian barwnikowych zależy od właściwego przeanalizowania ich przyczyn, umiejscowienia, zakresu oraz dokładnej analizy stanu zdrowia pacjenta. Odpowiedni dobór terapii razem z właściwą analizą przypadku prowadzą do skutecznych efektów w redukcji hiperpigmentacji.
Najlepsze wyniki obserwuje się przy leczeniu przebarwień powierzchownych z zastosowaniem preparatów rozjaśniających. Dodatkowo ważne jest codzienne używanie filtrów przeciwsłonecznych, stosowanie odzieży ochronnej, kapeluszy z dużym rondem, parasoli, jak również unikanie słońca w godzinach 11-16.
FOTOPROTEKCJA
Podstawową zasadą ochrony przed niekorzystnymi skutkami promieniowania UV jest regularne stosowanie preparatów fotoprotekcyjnych na skórę twarzy i ciała. Mają one na celu zapobieganie uszkodzeniom skóry. Zastosowanie filtrów ochronnych musi być elementem każdego leczenia rozjaśniającego, żeby zmniejszyć syntezę melaniny. Filtry ultrafioletowe dzielą się na fizyczne oraz chemiczne. Filtry fizyczne są filtrami barierowymi. Rozpraszają lub odbijają promieniowanie słoneczne i rzadko wywołują reakcje alergiczne. Te filtry nie wnikają w głąb skóry, tylko tworzą na powierzchni ochronną warstwę. Najczęściej stosowanymi filtrami fizycznymi są dwutlenek tytanu, tlenek żelaza, magnezu i cynku. Filtry chemiczne absorbują promieniowanie UV. To pochłonięte promieniowanie zostaje rozproszone w postaci ciepła lub światła, lub jest wykorzystane w przebiegu reakcji chemicznych, powodując powstanie wolnych rodników. Wiele filtrów chemicznych może wywoływać reakcje alergiczne lub fotoalergiczne u ludzi z wrażliwą skórą. Do filtrów chemicznych zaliczamy kwas para-aminobenzoesowy, benzofenony, cynamoniany, czy salicylany.
Pacjenci z przebarwieniami powinni otrzymywać w zaleceniach stosowanie preparatów o szerokopasmowym działaniu filtrów przeciwsłonecznych UVA oraz UVB o najwyższym tolerowanym przez ich skórę czynniku SPF, aby zrekompensować braki wynikające z nieodpowiedniego stosowania tych produktów, gdyż ochrona jaką uzyskuje większość konsumentów wynosi 1/3 SPF podanej na etykiecie. Bardzo ważne jest, aby preparat został rozprowadzony na skórze równomiernie i w znacznej ilości.
PIELĘGNACJA DOMOWA
W pielęgnacji skóry z przebarwieniami bardzo ważne jest, aby w codziennej pielęgnacji stosować produkty o odpowiednio przystosowanym składzie oraz, aby być systematycznym.
Pielęgnacja poranna:
- Do mycia najlepiej używać kosmetyków, które działają na bazie alfa- hydroksykwasów.
- Następnie należy zastosować preparat zawierający hydrochinon, lub kwasy azelainowy czy kojowy.
- Na twarz, szyję i dekolt należy nałożyć krem z filtrem przeciwsłonecznym UVA/UVB o szerokim spektrum działania.
- W miarę możliwości należy unikać słońca i nosić odpowiednią odzież ochronną, np. kapelusz.
- Istotną role odgrywa również działanie odpowiednią suplementacją, zaleca się stosowanie antyoksydacyjnych preparatów jak np. piknogenol.
Wieczorna pielęgnacja:
- Do oczyszczenia skóry można zastosować ten sam preparat myjący z kwasami, który zalecony był do porannej pielęgnacji.
- Na noc najlepiej zastosować światłoczułe retinoidy albo produkt łączony na bazie retinoidu i hydrochinonu.
Należy pamiętać, że walkę z przebarwieniami trzeba rozpocząć jak najszybciej po ich pojawieniu się. Nie można ich utrwalać poprzez wystawianie się na działanie promieni UV bez odpowiedniej ochrony. Liczy się profilaktyka i konsekwencja, aby defekty nie wracały jak bumerang, a nasze klientki były zadowolone z zaproponowanych przez nas zabiegów.
