Prowadząc działalność związaną z medycyną estetyczną oraz kosmetologią, należy liczyć się z wieloma formalnościami. Przedsiębiorcy muszą zmierzyć się z wyborem odpowiedniej formy prawnej oraz z decyzją o skorzystaniu bądź rezygnacji ze zwolnienia z VAT. Czy eksperci medycyny estetycznej powinni być VAT-owcami? Czy mogą skorzystać ze zwolnienia? Jakie warunki należy spełnić? W niniejszym artykule rozwiejemy wszelkie wątpliwości na ten temat.
Kto musi płacić podatek VAT?
Co do zasady przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek rejestracji i rozliczania podatku z tytułu towarów i usług (VAT). W Polsce podatek VAT uiszczany jest od:
- sprzedaży towarów i usług,
- eksportu i importu towarów,
- wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.
Ministerstwo Finansów udostępnia tzw. Białą Listę Płatników VAT. Obejmuje ona spis podmiotów niezarejestrowanych, zarejestrowanych, wykreślonych, a także przywróconych do rejestru. Potrzebne informacje możemy wyszukiwać za pomocą numeru NIP, REGON, rachunku bankowego bądź nazwy firmy. Narzędzie pomaga w weryfikacji kontrahentów na każdym etapie współpracy.
Podatników VAT dzielimy na dwie grupy:
- podatników VAT czynnych,
- podatników VAT zwolnionych.
Każda z tych grup ma prawa i obowiązki. Czynny podatnik VAT nie tylko odprowadza podatek, ale również obarczony jest szeregiem innych obowiązków. Należą do nich m.in.:
- zarejestrowanie się do VAT, (formularz VAT-R),
- składanie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK VAT),
- prowadzenie ewidencji sprzedaży i zakupów VAT w formie elektronicznej,
- wystawianie faktur VAT.
Warto mieć na uwadze, że samo złożenie formularza VAT-R nie czyni z nas podatnika od towarów i usług. Zanim to nastąpi, właściwy naczelnik urzędu skarbowego weryfikuje przesłane dane. Sprawdzeniu podlegają dane adresowe siedziby, warunki do prowadzenia działalności, a także to, czy firma w ogóle istnieje. Naczelnik również w tym celu może kontaktować się telefonicznie.
Aby uzyskać status czynnego podatnika VAT, należy do właściwego urzędu skarbowego przedłożyć formularz VAT-R. Deklarację składamy:
- osobiście,
- listownie,
- elektronicznie na portalu Biznes.gov (w postaci załącznika do wniosku o wpis lub zmianę wpisu w CEIDG bądź przez Portal Podatkowy).
Możliwe jest również ustanowienie pełnomocnictwa. Wyróżniamy:
- pełnomocnictwo szczególne (PPS-1); opłata w wysokości 17,00 zł,
- pełnomocnictwo ogólne; bezpłatne.
Komplet dokumentów powinien zawierać:
- zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku VAT,
- dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu (adres siedziby i miejsca prowadzenia firmy);
- opcjonalnie:
- pełnomocnictwo szczególne,
- potwierdzenie uiszczenia opłaty pełnomocnictwa szczególnego.
Po zgłoszeniu i jego weryfikacji urząd skarbowy nadaje status czynnego podatnika VAT. W przypadku zaznaczenia opcji otrzymania potwierdzenia rejestracji i opłaty, podatnik otrzyma stosowne potwierdzenie. Podatnik zostaje zarejestrowany najwcześniej w dniu złożenia deklaracji VAT-R.
W kwestii zaniechania złożenia powyższego formularza urząd skarbowy rozróżnia dwa przypadki. W pierwszym, kiedy podatnik pomimo braku rejestracji postępuje jako czynny podatnik VAT (tj. deklaracje podatkowe składane są w terminie, a podatek jest opłacany), organy podatkowe pozwalają na złożenie rejestracji z datą wsteczną.
W drugim przypadku, gdy podatnik pomimo nałożonego obowiązku nie wywiązuje się z niego, traktowane jest to jako przestępstwo karno-skarbowe. Wiąże się to z nałożeniem grzywny, a nawet z ograniczeniem wolności.
Istotne jest również to, że urząd skarbowy może wykreślić podatnika z rejestru VAT. Dzieje się to wtedy, kiedy organ podatkowy stwierdzi, że podatnik m.in.:
- nie istnieje,
- przedłożył dane niezgodne z prawdą,
- prowadzi działania mające na celu wyłudzenia podatkowe,
- pomimo prób kontaktu ze strony urzędu, nie odbiera telefonów/ poczty,
- podatnik ma zakaz prowadzenia działalności gospodarczej.
Zwolnienie z podatku VAT – kto może skorzystać?
Podatnik, który nie opłaca podatku VAT, korzysta ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego. Podmiotowe wynika z limitu sprzedaży do 200000,00 zł, a przedmiotowe ze sprzedaży zwolnionej z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.
Do obowiązków podatnika korzystającego z podmiotowego zwolnienia należy prowadzenie ewidencji uproszczonej tj. wystawianie faktur na żądanie nabywcy opatrzonymi stawką „ZW” (zwolniony). Ponadto podatnik ma prawo do dobrowolnego zgłoszenia się do rejestracji VAT.
Korzystający ze zwolnienia podmiotowego z VAT przedsiębiorca, który działa w sektorze usług medycyny estetycznej lub kosmetologii, musi wiedzieć, że do limitu sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku, a także:
- wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
- sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju,
- sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju,
- sprzedaży towarów i usług zwolnionych przedmiotowo z VAT (prócz transakcji związanych z nieruchomościami),
- sprzedaży towarów, które są zaliczane do środków trwałych,
- wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Nie rejestrujemy się do VAT, kiedy rozpoczynamy działalność gospodarczą w trakcie roku i przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy 200000,00 zł (w proporcji do okresu sprzedaży). Obliczamy proporcję, mnożąc obecny limit sprzedaży przez ilość dni do końca roku, a następnie dzieląc przez 365 dni.
Przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia ewidencji sprzedaży elektronicznie i kontrolowania, czy kwota obrotu pozwala w dalszym ciągu na korzystanie ze zwolnienia. Zanim kwota sprzedaży przekroczy ustalony limit, należy zarejestrować się jako czynny podatnik VAT za pośrednictwem formularza VAT-R.
Podatnik dobrowolnie może zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego w dowolnym momencie i uiszczać podatek. Takie rozwiązanie jest opłacalne, kiedy przedsiębiorca planuje większe zakupy i odliczanie VAT-u naliczonego. Po zarejestrowaniu do VAT należy zgłosić chęć rezygnacji ze zwolnienia do odpowiedniego naczelnika urzędu skarbowego wraz z początkiem nowego okresu (miesiąc lub kwartał).
Inna będzie sytuacja w przypadku podatników zajmujących się sprzedażą towarów lub usług wymienionych w ustawie o VAT, bowiem od początku prowadzenia działalności gospodarczej będą zobligowani do odprowadzania podatku. Zastosowania nie ma tu również wcześniej wspomniany limit sprzedaży.
Kiedy firmy z branży beauty stają się płatnikami podatku VAT?
W myśl art. 43 ust. 1 pkt 18-19 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie opieki medycznej służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związanych, wykonywanych w ramach działalności leczniczej przez podmioty lecznicze.
Jasno wynika z tego, że zwolnieniu od podatku VAT podlegają usługi w zakresie opieki medycznej spełniające następujące warunki:
- które służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia,
- które wykonywane są przez określone podmioty lecznicze (wymienione przez ustawodawcę).
Taki podatnik staje się czynnym płatnikiem, jeżeli:
- sprzedaje:
- towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT,
- towary opodatkowane podatkiem akcyzowym,
- tereny budowlane,
- nowe środki transportu;
- sprzedaje online:
- preparaty kosmetyczne i toaletowe,
- komputery, wyroby elektroniczne oraz optyczne,
- urządzenia elektryczne oraz nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego,
- maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane;
- sprzedaje hurtowo i detalicznie części do pojazdów samochodowych oraz motocykli;
- świadczy usługi prawnicze w zakresie doradztwa (oprócz doradztwa rolniczego), jubilerskie oraz ściągania długów.
Warto zwrócić też uwagę na to, że przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w zakresie medycyny estetycznej, którego miejsce zamieszkania znajduje się w innym państwie niż Polska, nie przysługuje prawo do zwolnienia z opodatkowania sprzedaży dokonywanej na terytorium naszego kraju.
Z powyższego wynika też, że podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej w Polsce, również nie może skorzystać ze zwolnienia.
Podatnik działający w branży beauty, jeżeli świadczy usługi lub sprzedaje towary wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, korzysta ze zwolnienia przedmiotowego wyłącznie wtedy, kiedy świadczy usługi z zakresu: opieki medycznej, profilaktyki, zachowania, ratowania, przywracania i poprawy zdrowia. Można tu wskazać na lekarzy, dentystów, pielęgniarki, położne lub psychologów.
Stosowanie zwolnienia z podatku VAT do usług z zakresu medycyny estetycznej
To cel usługi medycznej decyduje o tym, czy powinna być zwolniona z podatku VAT. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 18-19 ustawy o VAT zwolnienie obowiązuje dla usług związanych z leczeniem osób, które na skutek różnych chorób, urazów, wad wymagają zabiegów estetycznych. Zabiegi wykonywane w celu wizualnej poprawy wyglądu, samopoczucia, a nie likwidacji zmian chorobowych zagrażających życiu lub zdrowiu, nie spełniają tych założeń.
Warty przytoczenia jest Wyrok nr FSK 1548/12 z dnia 01.10.2013 r. wydany przez Naczelny Sąd Administracyjny, który orzekł, że operacje plastyczne nie spełniają podstawowego warunku umożliwiającego zastosowanie zwolnienia od podatku VAT. Bezpośrednim celem operacji plastycznych nie jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa zdrowia, a dążenie do poprawy wyglądu.
Jednakże w sytuacji, gdy zabiegi mają za zadanie nie tylko poprawę wyglądu pacjenta, ale również przywrócenie zdrowia, nie ma przeszkód, aby skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego. Istotne jest, by cel kosmetyczny nie był nadrzędny.
Potwierdziło to zresztą orzeczenie Sądu Najwyższego z 26 maja 2021 roku. W sprawie o sygnaturze akt I KK 23/21: wykonany zabieg powiększenia piersi pozwalał na klasyfikację jako działanie medyczne, którego podłożem były nie tylko kwestie estetyczne, ale zdrowotne.
Należy podkreślić też, że taki podatnik może odliczać VAT naliczony tj. z faktur kosztowych od VAT-u należnego tj. z faktur sprzedażowych, co jest niewątpliwie korzystne finansowo.
Prowadzenie działalności w branży estetycznej wiąże się ze współpracą z klientami, którzy w dużej mierze są osobami prywatnymi. Podatek VAT stanowi dla nich niepotrzebny koszt. Dodatkowo bycie VAT-owcem oznacza szereg formalności. Przekłada się m.in. na wyższy koszt usług księgowych.
Eksperci medycyny estetycznej i kosmetolodzy a VAT – podsumowanie
Podsumowując, eksperci medycyny estetycznej i kosmetolodzy zasadniczo powinni być VAT-owcami. Zgodnie z polskim prawem mogą jednak skorzystać z podmiotowego i przedmiotowego zwolnienia podatku VAT. W przypadku tego drugiego nie jest to takie proste, gdyż usługi estetyczne w większości przypadków nie kwalifikują się do zwolnienia.
Przesłanki do ich wykonania nie pokrywają się z tymi zawartymi w ustawie o podatku VAT, ponieważ nie służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu ani poprawie zdrowia. Oczywiście, istnieją zabiegi, które spełniają te założenia, ale wymagają udowodnienia słuszności i opierają się raczej na indywidualnej interpretacji ze strony organów skarbowych.
