Celem każdego przedsiębiorcy jest rozwój prowadzonej firmy. Inwestycja w szkolenia pracowników jest inwestycją w biznes. Niemniej zdarza się, że intencje pracowników i pracodawcy w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych są całkowicie odmienne. W niniejszym artykule przedstawione zostaną mechanizmy ochrony pracodawcy w sytuacji, gdy wykształcony na jego koszt pracownik podejmie decyzję o wypowiedzeniu umowy o pracę.
Szkolenia – kosztowna i ryzykowna inwestycja
Szeroko pojęta branża beauty stale się rozwija. Nieustannie powstają nowe technologie i metody pracy, a producenci rywalizują w tworzeniu jeszcze doskonalszych urządzeń. Pracodawcy coraz częściej umożliwiają pracownikom zdobywanie nowych umiejętności, uzupełnianie wiedzy zakładając, że dzięki temu uda im się wyróżnić i pozyskać nowych klientów. Wiąże się to zazwyczaj z koniecznością poniesienia znaczących wydatków. Warto zadbać, aby taka inwestycja nie stała się dla salonu źródłem strat finansowych.
Nietrudno wyobrazić sobie sytuację, w której właściciel gabinetu medycyny estetycznej, w celu poszerzenia zakresu świadczonych usług, decyduje się na poniesienie wydatków związanych ze specjalistycznym szkoleniem pracownika w innym mieście. Jeśli pracownik tuż po odbytym szkoleniu przedkłada pracodawcy wypowiedzenie umowy o pracę, uzasadniając swoją decyzję otrzymaniem lepszych warunków pracy w konkurencyjnym gabinecie, pracodawca nie może ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów szkolenia od nielojalnego pracownika, jeśli nie zadbał o właściwe zabezpieczenie się w tym zakresie. Często okazuje się, że posiada wyłącznie podpisaną umowę o pracę, która nie reguluje kwestii podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. Z pomocą przychodzą na szczęście przepisy Kodeksu pracy.
Umowa szkoleniowa jako ochrona przed nielojalnym pracownikiem
Kodeks pracy przewiduje możliwość uregulowania wzajemnych praw i obowiązków stron stosunku pracy związanych z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych przez pracownika. Podstawowe znaczenie w tym zakresie mają przepisy art. 1031 do 1036. Wskazane przepisy przewidują możliwość zawarcia z pracownikiem umowy o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, zwanej też umową szkoleniową. Porozumienie reguluje szereg kwestii związanych z doskonaleniem zawodowym pracowników, stając się tym samym najskuteczniejszą ochroną pracodawcy przed nielojalnymi pracownikami.
Z perspektywy pracodawcy umowa szkoleniowa zawiera m.in. dwa zasadnicze aspekty w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. Z jednej strony przewiduje zobowiązanie pracownika do pozostawania w zatrudnieniu przez określony czasu po ukończeniu szkolenia, a z drugiej określa, w jakich konkretnie sytuacjach pracownik zobowiązany będzie do zwrotu kosztów szkolenia. Powyższe stanowi istotną ochronę interesów pracodawcy.
W przywołanej powyżej sytuacji, gdyby właściciel gabinetu zawarł z pracownikiem umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, mógłby ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów szkolenia od pracownika. Ponadto, mógłby uniknąć jego odejścia po zdobyciu kwalifikacji. W konsekwencji – w każdym z tych przypadków – zaoszczędziłby środki, które mógłby przeznaczyć na rozwój prowadzonego gabinetu.
Jak poprawnie sformułować umowę szkoleniową?
Kluczowe jest takie sformułowanie umowy, aby zapewniała ona należytą ochronę interesów pracodawcy przy zachowaniu praw i obowiązków pracownika, wynikających z ustawowych regulacji. Postanowienia umowy szkoleniowej nie mogą być dla pracownika mniej korzystne niż odpowiednie przepisy Kodeksu pracy, regulujące podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
Istotna jest również forma, w jakiej zawierana jest umowa szkoleniowa. Powinna być ona zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Oznacza to, że brak zachowania formy pisemnej skutkuje tym, że wszelkie zawarte w niej postanowienia są niewiążące. Ważne jest także, że zobowiązanie pracownika do pozostawania w zatrudnieniu po zakończeniu szkolenia nie może obowiązywać dłużej niż 3 lata. Postanowienia określające dłuższe terminy są nieważne.
Zawarcie umowy szkoleniowej z pracownikiem nie tylko zabezpiecza pracodawcę przed odejściem przeszkolonego pracownika do konkurencji, ale może regulować również dodatkowe kwestie. M.in. w umowie, oprócz ogólnych informacji dotyczących rodzaju i zakresu szkolenia czy czasu jego trwania, może zostać określone zobowiązanie pracownika do przystąpienia do egzaminów kończących szkolenie, a nawet zasady uczestnictwa w wykładach. W umowie należy również wskazać wszelkie koszty szkolenia, z uwzględnieniem wydatków poniesionych na podręczniki, przejazd czy zakwaterowanie. Jest to o tyle istotne, że zakres kosztów, których zwrotu może domagać się pracodawca, nie jest oczywisty.
Zasady zwrotu kosztów ponoszonych z tytułu podnoszenia kwalifikacji zawodowych zostaną omówione w drugiej części niniejszego artykułu.
Dołożyliśmy wszelkich starań, aby zawarte w niniejszym artykule informacje były rzetelne oraz kompletne. Należy jednak pamiętać, że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności prawnej lub finansowej za mogące się pojawiać błędy, nieścisłości, przeoczenia lub niezgodności.
Niezależnie od powyższego, zamieszczone w artykule fragmenty aktów prawnych nie stanowią źródła prawa – mają pomóc zrozumieć omawianą materię. Jedyne źródło prawa na terenie Rzeczypospolitej Polskiej stanowią akty normatywne ogłaszane w Dzienniku Ustaw i Monitorach Polskich.
Niniejszy artykuł ma charakter tylko i wyłącznie edukacyjny, a zawarte w nim informacje nie odnoszą się do konkretnego stanu faktycznego. Artykuł nie jest świadczeniem pomocy prawnej i nie może za taką zostać uznany. W szczególności nie może on być uznany za poradę prawną, opinię prawną czy chęć jej wyrażenia, wykładnię prawa lub konsultację prawną w jakiejkolwiek sprawie. Autor artykułu nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody wyrządzone w związku z zastosowaniem się do prezentowanych treści lub też niezastosowaniem się do nich. Każda sprawa wymaga indywidualnej analizy z uwzględnieniem wszystkich okoliczności faktycznych. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji lub działania należy skonsultować się z adwokatem, radcą prawnym lub specjalistą w danej dziedzinie. Stan prawny (Polska) na dzień 24.11.2021r.
Jeżeli chciałabyś skonsultować się z Nami, to napisz na adres: biuro@pcscognito.pl
