Jakie są potrzeby skóry czterdziestolatków? Które z działań podejmowanych przez kosmetologa pozwolą je zaspokoić przy założeniu, że opiekujemy się nimi wg filozofii zrównoważone długodystansowej terapii w rytmie „slow”?
Charakterystyka pokolenia 40+
Procesy starzenia się skóry po 40. roku życia są już na dość zaawansowanym etapie.
Badanie przeprowadzone w 2016 przez Vierkötter i współpracowników analizowało zmiany w strukturze skóry związane z wiekiem. Badacze odkryli, że starzenie się skóry po 40. roku życia jest związane z utratą gęstości kolagenu i elastyny, a także zmniejszeniem grubości naskórka i dermy (źródło: Vierkötter A. et al., “The Skin Aging Exposome,” Journal of Investigative Dermatology, vol. 136, no. 5, pp. 828-831, 2016). Poprzez utratę objętości tkanek rozumiemy również fakt, iż staje się ona niezwykle cienka, mniej jędrna i sprężysta, a nawet używając bardzo potocznego określenia – „obwisła”. Kolejnym objawem starzenia w tym czasie jest spowolnienie procesów metabolicznych, spowolnienie tempa w jakim następuje odbudowa komórkowa, co znacznie obniża produkcję kolagenu, elastyny i innych substancji niezbędnych do utrzymania zdrowej skóry.
Utrata nawilżenia – skóra może tracić zdolność do zatrzymywania wilgoci, co prowadzi do jej wysuszenia i pojawienia się uczucia suchości.
Zmniejszenie aktywności gruczołów łojowych – zmniejsza się produkcja naturalnego sebum przez gruczoły łojowe, co powoduje suchość skóry i utratę ochrony przed czynnikami zewnętrznymi.
Z wiekiem następują również zmiany w mikrokrążeniu w skórze – jest ono osłabione i może prowadzić do pogorszenia jej kondycji, spowolnienia procesów regeneracyjnych i utraty blasku.
Poważnym problemem stają się zmiany pigmentacyjne, czyli przebarwienia, skóra może wykazywać większą skłonność do pojawiania się przebarwień, takich jak plamy starcze (lentigo) i nierówna pigmentacja, najczęściej związane z nadmierną ekspozycją na słońce i starzeniem się komórek pigmentacyjnych.
Problematyka zmian skóry po 40. roku życia:
Nierówna pigmentacja skóry
Wśród zmian, które wiążą się z procesem starzenia, na szczególną uwagę zasługują zmiany pigmentacyjne – przebarwienia skóry, czyli melasma. Jest to jedno z najczęstszych zaburzeń pigmentacji skóry, które występuje u kobiet w średnim wieku. Do czynników ryzyka jej powstawania należą głównie zmiany hormonalne. Badania opublikowane w artykule Grimes P.E. Melasma. Etiologic and Therapeutic Considerations. Archives of Dermatology, 1995. wykazały iż zachodzi silny związek pomiędzy powstawaniem przebarwień a spadkiem poziomu estrogenów u kobiet w grupie wiekowej 40+. Kolejnym ważnym czynnikiem powstawania plam pigmentacyjnych jest ekspozycja na promieniowanie UV.
Długotrwałe i niechronione filtrami i odpowiednią odzieżą przebywanie na słońcu może prowadzić do nadmiernej produkcji melaniny i powstawania plam pigmentacyjnych
(Vashi N.A., Kundu R.V. Facial Hyperpigmentation: Causes and Treatment. British Journal of Dermatology, 2013. )
Badania wskazują również istnienie genetycznej podatności na powstawanie przebarwień skóry. Pewne mutacje DNA mogą wpływać na funkcjonowanie melanocytów i regulację produkcji melaniny (Passeron T., Ortonne J.P. Physiopathology and Genetics of Melasma. Journal of the Journal of the European Academy of Dermatology). Do etiologii przebarwień należą również przewlekłe stany zapalne w skórze wywołane przez takie jednostki chorobowe jak np. trądzik dorosłych. Badania sugerują, że stan zapalny prowadzi do nadmiernej aktywacji melanocytów i produkcji melaniny, co może skutkować powstawaniem plam pigmentacyjnych (Wang Y., Zhang X., Wang W. et al. Chronic Inflammation and Skin Aging. Frontiers in Aging Neuroscience, 2014).
Utrata nawilżenia i objętości tkanek
Kwas hialuronowy jest naturalnym składnikiem naszej skóry, który zapewnia jej odpowiednie nawilżenie i nadaje objętość. Z wiekiem dochodzi do stopniowego obniżenia poziomu zawartości tej substancji, co prowadzi do zmniejszenia objętości i pogorszenia gładkości skóry. Duży spadek produkcji kolagenu i elastyny również skutkuje tym, iż nasza skóra staje się luźna i obwisła.
Po 40. roku życia dochodzi również do utraty tkanki tłuszczowej podskórnej, co przyczynia się do widocznych zmian w wyglądzie twarzy – pogłębia się dolina łez, zapadają się policzki. Badania wykazują, iż dochodzi do szeregu procesów, wskutek których ma miejsce degradacja kolagenu oraz spadek syntezy kolagenu, co nieuchronnie zmienia teksturę naszej skóry powodując, iż staje się ona bardzo cienka i nieodporna na czynniki uwrażliwiające ją z zewnątrz (Fisher G.J., Kang S., Varani J. et al. Mechanisms of Photoaging and Chronological Skin Aging. Archives of Dermatology, 2002.; Rohrich R.J., Ghavami A., Crosby M.A. The Role of Hyaluronic Acid Fillers ).

Zmiany w obrębie naczyń krwionośnych
W procesie starzenia się dochodzi do zmniejszenia przepływu krwi w mikrokrążeniu skórnym, co oznacza, że mniejsze naczynia krwionośne dostarczające krew do skóry w ograniczonym zakresie i prowadzić do zmniejszenia odżywienia i utraty zdolności skóry do regeneracji. U niektórych pacjentów po 40 roku życia ma miejsce silne rozszerzenie naczyń krwionośnych w skórze, co z kolei może doprowadzić do pojawienia się naczyniaków, teleangiektazji (rozszerzonych naczyń włosowatych) czy rumienia, a od tego już tylko jeden krok do takich chorób skóry jak trądzik różowaty.
Rola kosmetologa w pielęgnacji skóry 40+
Aby osiągnąć zamierzony efekt terapeutyczny, należy odpowiednio dobrać zabiegi do potrzeb skóry pacjenta. Nie ma jednego uniwersalnego standardu postępowania. Skóra po 40. roku życia wymaga planu terapeutycznego, konsekwentnego działania, połączenia zabiegów z wykorzystaniem nie tylko kosmetyków czy technologii urządzeń wysokoenergetycznych, ale skupienia się na regularnych terapiach manualnych, odwracających biomechanizmy starzenia.
Laseroterapia
Szerokie spektrum zabiegów nieablacyjnych wykorzystujące wiązki światła o różnych długościach fali, działające na rożne chromofory skórne, docierając do głębszych warstw skóry, powoduje głębokie działanie stymulujące i pobudzajcie czynnik wzrostu komórkowego. Zastosowanie zabiegów wykorzystujących urządzenia wysokoenergetyczne służy do redukcji zmarszczek oraz rumienia, poprawy elastyczności skóry, usuwania przebarwień, a także do stymulacji kolagenu i elastyny jako białek strukturalnych naszej skóry.
Resurfacing chemiczny
Zastosowanie głębokich peelingów chemicznych polega na zastosowaniu specjalnego roztworu, który pomaga złuszczyć martwe komórki naskórka. W zabiegach resurfacingu chemicznego ma miejsce wymiana starego naskórka na nowy, widoczna jest znaczna poprawa tekstury skóry, zmniejszają się przebarwienia, powierzchowne zmarszczki, a także ubytki naskórka.
Najaktywniejsza substancja wśród kwasów odmładzających jest kwas TCA (TRÓJCHLOROOCTOWY), który dociera do warstwy żywej naskórka.
Radiofrekwencja
Zabiegi z wykorzystaniem radiofrekwencji polegają na podgrzewaniu warstwy skóry za pomocą fal radiowych na wybranej powierzchni skóry (radiofrekwencja mono i bipolarna) lub wykorzystaniu jej w igle, czyli radiofrekwencji mikroigłowej. Uzyskujemy w tych zabiegach pobudzenie produkcji nowego kolagenu i elastyny, co może pomóc w poprawie elastyczności skóry, redukcji zmarszczek i jej ujędrnieniu.
Terapie manualne
Zabiegi terapii manualnej polegają na bardzo holistycznym podejściu do masażu twarzy. Dzięki wykorzystaniu specjalnych technik pracy dłońmi uzyskujemy efekt pracy na najgłębszych strukturach tkanek i mięśni, a także kości. W pracy kosmetologa jest to obszar pracy, który pomaga uzyskać długotrwały efekt biologicznego odmłodzenia twarzy, odwracając w ten sposób proces starzenia.
W terapii manualnej wykorzystywane są takie techniki jak masaż interplastyczny (wewnątrz jamy ustnej tzw: tranbukalny), mioplastyka czy kinesiotaping estetyczny.
Świadoma pielęgnacja codzienna 40+
Pielęgnacja skóry po 40. roku życia opiera się na wdrożeniu w życie kilku ważnych aspektów i skupieniu się na aktywności konkretnych składników.
- OCZYSZCZANIE – najważniejszym z nich będzie regularne i dokładne oczyszczanie twarzy, do którego należy używać delikatnych preparatów myjących. Mycie skóry powinno odbywać się w dwóch fazach: pierwsza z nich polega na rozpuszczeniu sebum i makijażu, tzw. fazą tłustą, a następnie zmycie twarzy wodą z dodatkiem żelu, na końcu tonizacja skóry tonikiem, który zapewni nawilżenie i odpowiedni mikrobiom.
- ODPOWIEDNIA PIELĘGNACJA – zwalczanie zmarszczek, czyli przebudowa i stymulacja skóry do regeneracji takimi składnikami preparatów jak: retinol, kwas glikolowy, witamina C w wysokich stężeniach. Te substancje mają udowodnione działanie, mogą pomóc w redukcji widoczności zmarszczek i poprawie struktury skóry.
- NAWILŻANIE – skóra po 40. roku życia jest bardziej sucha, dlatego ważne jest stosowanie nawilżających kremów i serum, zawierających składniki, takie jak: kwas hialuronowy, ceramidy i peptydy, które nawilżają i poprawiają elastyczność skóry; dobrze nawilżona skóra lepiej się regeneruje.
- OCHRONA PRZECWI WOLNYM RODNIKOM / ANTYOKSYDACJA – W tym celu stosujemy regularnie substancje antyoksydacyjne, wykazujące działanie naprawcze i ochronne na DNA komórek skóry, należy do nich np. kwas ferulowy.
- OCHRONNA PRZECIWSŁONECZNA – Ochrona przeciwsłoneczna to oczywiście stosowanie kremów z filtrem SPF. Jest niezwykle ważne, aby chronić skórę przed szkodliwym promieniowaniem UV, które może przyspieszyć proces starzenia skóry, wybierając kremy z szerokim spektrum ochrony przed UVA i UVB – niezależnie od pogody nakładać je na skórę codziennie.

Proces starzenia po 40. roku życia może następować szybciej lub wolniej, ale tak naprawdę w dużej mierze zależy to od nas, jak dobrze zaopiekujemy się naszą skórą. Niezależnie od tempa zmian, możemy skutecznie spowolnić ten proces, podchodząc do tematu slow – agingu konsekwentnie i świadomie. Stosując odpowiednie zabiegi i pielęgnację spróbować trochę „oszukać czas” lub „wydobyć” z naturalnego potencjału naszego organizmu to, co najlepsze, skutecznie chroniąc i wspierając jego zasoby.